การคัดเลือกลูกกุ้ง
การคัดเลือกลูกกุ้ง
จากปัญหา EMS ที่เกิดขึ้น ทางกรมประมงได้ออกสำรวจโรงเพาะฟัก และพบว่าลูกกุ้งพีก่อนนำมาปล่อยลงเลี้ยงนั้น มีคุณภาพเสื่อมถอยอย่างมาก เช่น พบลำตัวสกปรก รยางค์มีรอยกัดกร่อนเนื่องจากสภาพบ่อเลี้ยงกุ้งที่หมักหมม มีแบคทีเรียในตัวมากถึง 104 - 106 มีสภาพตับที่ไม่สมบรูณ์ และการพบโปรโตซัวในตับ เหล่านี้แสดงให้เห็นถึงคุณภาพของลูกกุ้งขาวด้อยลงไปมาก การขายลูกกุ้งที่มีอายุน้อยที่ไม่พร้อมกับการปรับตัวต่อสิ่งแวดล้อมในบ่อดิน ซึ่งมีความความเสี่ยงในการที่จะตาย หรือติดเชื้อโรคซ้ำซ้อนในบ่อเลี้ยง ซึ่งอาจเป็นส่วนร่วมให้เกิดโรค EMS กรมประมงจึงได้กำหนดสิ่งที่ต้องพิจารณาคุณภาพลูกกุ้งไว้ ดังนี้
1. อายุลูกกุ้ง ควรมากกว่า PL 10
ส่องกล้องเพื่อดูอายุโดยนับจากจำนวนหนามบนกรีของลูกกุ้ง โดย 1 หนาม จะเท่ากับ 3 PL เช่น ลูกกุ้งมีหนาม 6หนาม คือ PL 18
ลูกกุ้งระยะ P18
2. ความสมบูรณ์ของลักษณะภายนอก
ลูกกุ้งจะต้องมีลำตัวสะอาด ไม่มีการเกาะของโปรโตซัว และต้องมีความสมบูรณ์ของรยางค์ต่างๆครบถ้วน(ขาเดิน , ขาว่ายน้ำ)
ภาพแสดง : ขาว่ายน้ำครบถ้วน
ภาพแสดง : ขากุด
3.อัตราส่วนกล้ามเนื้อต่อลำไส้
อัตราส่วนนี้แสดงถึงการเจริญเติบโตที่ดี โดยดูจากปล้องที่ 6 (ปล้องสุดท้าย) ซึ่งจะต้องมากกว่า 4:1
ภาพแสดง : อัตรากล้ามเนื้อ/ลำไส้ มากกว่า 4:1
4.การปรับตัวต่อสภาพแวดล้อมและความเครียด
ลูกกุ้งที่แข็งแรงจะต้องสามารถปรับตัวให้ทนต่อความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมและความเครียดได้
วิธีการ
- นำลูกกุ้ง 50 ตัว มาแช่น้ำจืด(0 ppt) ปริมาณ 5 ลิตร นาน 30 นาที
- นำลูกกุ้ง 50 ตัว มาแช่สารละลายฟอร์มาลินเข้มข้น 100 ppm (0.5 ซีซี)
ปริมาณน้ำ 5 ลิตร นาน 30 นาที
*หลักเกณฑ์* ต้องไม่พบตัวตาย
5.ความสมบูรณ์ของตับ
ลูกกุ้งที่ดีจะต้องมีตับที่ลักษณะสมบูรณ์ ไม่ฟ่อ คอด หงิกงอ และต้องอาหารสะสมเป็นจำนวนมาก(เม็ดไขมัน)
วิธีการ
- สุ่มลูกกุ้ง 10 ตัว ส่องดูลักษณะตับใต้กล้องจุลทรรศน์
*หลักเกณฑ์*
- พบลักษณะตับผิดปกติ(ฟ่อ)ไม่ปล่อยเลี้ยง
- พบลักษณะตับ คอด หงิกงอ ได้ไม่เกิน 2 ตัว
ภาพแสดง : ตับสมบูรณ์ เม็ดไขมันมาก
ภาพแสดง : ตับคอด หงิกงอ ไม่พบเม็ดไขมันสะสม
6.การเพาะเชื้อลูกกุ้ง
ลูกกุ้งที่ดีจะต้องไม่พบการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียวิบริโอเป็นจำนวนมาก
วิธีการ
- นำลูกกุ้ง 1 กรัม(PL 10 ประมาณ 250 ตัว) มาบดรวมกัน
- เติมน้ำสะอาด 10 ml
- นำน้ำที่มีลูกกุ้งบดอยู่มา0.05 ml(1 หยด) หยดลงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ ใช้แท่งแก้วเกลี่ยให้ทั่ว ทิ้งไว้ 12-16 ชั่วโมง นับจำนวนเชื้อที่ขึ้นบนอาหาร
* หลักเกณฑ์*
พบเชื้อวิบริโอรวมไม่เกิน 50 โคโลนี
พบเชื้อวิบริโอ(เขียว)ไม่เกิน 5 โคโลนี
ไม่ควรพบเชื้อวิบริโอ(เรืองแสง)